W Polsce kierowców oraz ich pojazdy może zatrzymywać w celu kontroli kontrolować nie tylko policja, ale także Inspekcja Transportu Drogowego, Służba Celna i Graniczna oraz … Straż Leśna, gminna i miejska.
Uprawnienia do kontroli kierowców
Policjant może zatrzymać pojazd zawsze, bez względu na to czy znajduje się w pojeździe, czy poza nim. W terenie zabudowanym policjanci mogą występować „po cywilnemu”, żeby zatrzymać auto do kontroli. Poza terenem zabudowanym powinni być w stroju służbowym. Policjant po zatrzymaniu i podejściu do samochodu powinien podać swój stopień, imię nazwisko, jednostkę do której jest przydzielony i powód zatrzymania. Jeśli funkcjonariusz nie ma na sobie munduru, musi okazać legitymację od razu.
„Krokodyle”, „Inspektory” czyli Generalna Inspekcja Transportu Drogowego również może zatrzymać Twój pojazd. Inspektor musi być jednak zawsze w mundurze. Ma prawo nakazać kierowcy zatrzymanie się w sytuacji rażącego naruszenia przepisów lub gdy kierowca spowodował niebezpieczeństwo w ruchu drogowym. GITD ma prawo sprawdzić dokumenty, ubezpieczenie, stan techniczny pojazdu i trzeźwość. Może też wystawiać mandaty i naliczać punkty karne.
Straż Graniczna oraz służby celne mogą przeprowadzać kontrole na terenie całego kraju, a nie tylko w strefach przygranicznych. Analogicznie jak funkcjonariusze GITD, także celnicy i pogranicznicy muszą być umundurowani, natomiast zakres ich uprawnień jest taki sam jak policji, wliczając w to kontrolę trzeźwości i pomiar prędkości przy pomocy radaru czy wideo rejestrację.
Na terenie lasów i parków narodowych kierowcy mogą zostać zatrzymani przez strażników leśnych i przedstawicieli Straży Parku. Mogą oni zatrzymywać pojazdy, kontrolować dokumenty a w przypadku załapania pijanego kierowcy, mają obowiązek wezwać na miejsce policję i uniemożliwić mu dalszą jazdę.
Strażnicy miejscy i gminni zatrzymać pojazd mogą tylko w sytuacji gdy kierowca nie stosuje się do zakazu ruchu, zatrzymywania lub postoju, lub istnieje podejrzenie że kierujący jest pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Strażnicy miejscy i gminni nie mogą zatrzymywać pojazdów przekraczających prędkość i zarejestrowanych przez urządzenia pomiarowe.
Uprawnienia do kontroli ruchem drogowym
W tym przypadku najlepiej posłużyć się listą. Polecenia lub sygnały może dawać uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej się na drodze:
- policjant;
- żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego, zabezpieczający przemarsz lub przejazd kolumny wojskowej albo w razie akcji związanej z ratowaniem życia lub mienia;
- funkcjonariusz Straży Granicznej;
- inspektor Inspekcji Transportu Drogowego;
- umundurowany inspektor kontroli skarbowej lub funkcjonariusz celny;
- strażnik gminny (miejski);
- pracownik kolejowy na przejeździe kolejowym;
- osoba działająca w imieniu zarządcy drogi lub osoba wykonująca roboty na drodze na zlecenie lub za zgodą zarządcy drogi;
- osoba nadzorująca bezpieczne przejście dzieci przez jezdnię, w wyznaczonym miejscu;
- kierujący autobusem szkolnym w miejscach postoju związanych z wsiadaniem lub wysiadaniem dzieci;
- ratownik górski podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;
- strażnik leśny lub funkcjonariusz Straży Parku na terenie odpowiednio lasu lub parku narodowego;
- strażak Państwowej Straży Pożarnej podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;
- członek ochotniczej straży pożarnej podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej.
- funkcjonariusz Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czynności związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ochranianych osób, obiektów i urządzeń;
- pilot podczas wykonywania czynności związanych z pilotowaniem przejazdu pojazdu nienormatywnego.
Każdy kierujący musi być dobrze widoczny a więc powinien zostać wyposażony w kamizelkę odblaskową.
Photo credit: Karolina Kabat via Foter.com / CC BY-ND
