Zasiłek chorobowy lub wynagrodzenie chorobowe wypłacane jest w przypadku niezdolności do pracy osobie zatrudnionej na podstawie stosunku. Jak każde świadczenie jest ograniczone z uwagi na czas oraz wysokość. Warto wiedzieć jak obliczyć zasiłek chorobowy oraz kiedy nam on przysługuje.
Jak obliczyć zasiłek chorobowy?
Podstawowa wysokość zasiłku chorobowego podobnie jak w przypadku wynagrodzenia chorobowego wynosi 80% wymiaru podstawy naszego wynagrodzenia. W pewnych sytuacjach wartość ta ulega zmianie:
- 70% podstawy wynagrodzenia otrzymamy za czas naszego pobytu w szpitalu; wartość ta wzrasta do 80% jeżeli jesteś w wieku powyżej 50 lat, a okres pobytu w szpitalu przypada między 15 a 33 dniem niezdolności do pracy,
- 100% podstawy wynagrodzenia otrzymamy jeżeli ulegliśmy wypadkowi w drodze z pracy lub do pracy,
- 100% podstawy wynagrodzenia otrzyma kobieta w okresie ciąży.
Jak obliczyć podstawę zasiłku chorobowego?
Do wyliczenia zasiłku chorobowego używamy średniego wynagrodzenia za okres ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła niezdolność do pracy. Jeżeli staż pracownika w danym zakładzie pracy nie przekracza okresu 12 miesięcy, to używamy średniej z faktycznie przepracowanych pełnych miesięcy kalendarzowych.
Gdy analizujesz jak obliczyć zasiłek chorobowy pamiętaj, że nie wliczamy do niego świadczeń urlopowych i nagród jubileuszowych. Uwzględniamy natomiast premie i nagrody wynikające z zasad wynagradzania w zakładzie pracy, np. wynikających z regulaminu wynagrodzeń.
Kluczowym elementem wyliczenia zasiłku chorobowego jest pomniejszenie wszystkich składników o składki na ubezpieczenie społeczne. W tym celu wystarczy od łącznej kwoty brutto odjąć 13,71%.
Jak obliczyć potrącenia od zasiłku chorobowego?
Ustawodawca nałożył na świadczeniobiorcę obowiązek dostarczenia zwolnienia lekarskiego w terminie 7 dni od daty jego otrzymania. Zarówno w przypadku, gdy płatnikiem zasiłku chorobowego jest pracodawca, jak i gdy wypłat dokonuje ZUS. Niedotrzymanie tego terminu skutkuje utratą 25% świadczenia przysługującego za okres zwłoki. Jeżeli zatem spóźnimy się o 10 dni, to utracimy 25% świadczenia za te konkretne 10 dni. Nie tracimy jednak na wysokości świadczenia przed okresem spóźnienia oraz po dostarczeniu zwolnienia. Warto zaznaczyć, iż potrącenia nie stosuje się jeżeli dowiedziemy, że opóźnienie nie nastąpiło z naszej winy.
Zastosowanie opisanych powyżej potrąceń nie dotyczy zwolnień lekarskich, które w myśl działających od 1 stycznia 2016 przepisów zostały wystawione w formie elektronicznej. Obecnie jesteśmy w okresie przejściowym, bowiem od 1 stycznia 2018 wszystkie zaświadczenia lekarskie będą wystawiane elektronicznie.
Jak obliczyć zasiłek chorobowy na przykładzie
- Przyjmijmy łączne wynagrodzenie pracownika zatrudnionego na pełnym etacie na kwotę 2000zł brutto.
- Pierwszym krokiem jest wyliczenie kwoty składki na ubezpieczenie społeczne (13,71%). Czyli 2000 x 13,71% = 274,20 zł
- Podstawa do wyliczenia zasiłku chorobowego to wynagrodzenie brutto minus składki na ubezpieczenie społeczne, czyli 2000 – 272,20 = 1725,80 zł.
- Załóżmy, że pracownik przebywał na zwolnieniu przez 7 dni kalendarzowych. Podstawowy zasiłek chorobowy stanowi 80% podstawy. W takim przypadku stawka dzienna zasiłku chorobowego będzie wynosić 1725,80 zł x 80% : 30 dni = 46,02 zł dziennie.
- Ponieważ niezdolność do pracy trwała 7 dni kalendarzowych, to zasiłek wyniesie 7 x stawka dzienna, czyli 7 x 46,02 zł = 322,14zł
Kiedy przysługuje nam zasiłek chorobowy?
Otrzymanie świadczenia w formie zasiłku chorobowego wymaga spełnienia kryterium łącznej ilości dni niezdolności do pracy w ciągu roku kalendarzowego. Dla osób do 50 roku życia łączny okres przebywania na zwolnieniu lekarskim musi przekroczyć 33 dni. Dla osób powyżej 50 roku życia okres ten jest krótszy i musi przekroczyć 14 dni w ciągu roku. Świadczenie, które przysługuje nam, gdy przebywamy krócej na zwolnieniu to standardowe wynagrodzenie chorobowe. Dopiero przekroczenie wspomnianych wyżej limitów pozwala mówić o zasiłku chorobowym wypłacanym przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.
Okres wyczekiwania, a zasiłek chorobowy
Nabycie uprawnienia do zasiłku chorobowego dla nowozatrudnionych związane jest z pojęciem okresu wyczekiwania, czyli minimalnego okresu ubezpieczenia. W przypadku pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę jest to 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia. Dla osób ubezpieczających się dobrowolnie okres ten jest dłuższy i wynosi 90 dni.
Nie stosuje się ograniczeń w kwestii okresu wyczekiwania dla osób, które uległy wypadkowi w drodze do pracy lub z pracy. Do grupy zwolnionej z okresu wyczekiwania należą również osoby objęte obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym przez co najmniej 10 lat. Brak okresu wyczekiwania przysługuje również absolwentom szkół o ile zostali objęci ubezpieczeniem w okresie 90 dni od chwili zakończenia edukacji lub uzyskania dyplomu.
Do okresy wyczekiwania wlicza się zatrudnienie u poprzedniego pracodawcy o ile przerwa w zatrudnieniu nie przekroczyła 30 dni. Podobnie do okresu wyczekiwania wliczony jest czas pozostawania na urlopie wychowawczym oraz czas pobierania zasiłku macierzyńskiego w trakcie ubezpieczenia chorobowego.
Okres przysługiwania zasiłku chorobowego
Okres zasiłkowy obejmuje łącznie czas otrzymywania wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego. Podstawowy okres przysługiwania zasiłku chorobowego wynosi 182 dni. Wyjątkiem są kobiety w ciąży oraz chorzy na gruźlicę, gdzie okres ten wydłuża się do 270 dni.
Do wskazanych okresów wliczany jest łączny czas przebywania na zwolnieniu lekarskim niezależnie od zmieniającej się w między czasie przyczyny. Innym przypadkiem jest powtórne zachorowanie na tą samą chorobę. Wówczas do jednego okresu zasiłkowego wlicza się również zwolnienia, które były rozdzielone przerwami w niezdolności do pracy nie przekraczającymi 60 dni.
Kiedy zasiłek chorobowy nam nie przysługuje?
Ustawodawca wyraźnie wskazał okoliczności, w których zasiłek chorobowy nam nie przysługuje za okres:
- przebywania na urlopie bezpłatnym oraz na urlopie wychowawczym,
- 5 pierwszych dni niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem alkoholu,
- tymczasowego aresztowania lub pozbawienia wolności,
- niezdolności do pracy spowodowaną popełnieniem przestępstwa,
- ustania niezdolności do pracy określony przez lekarza orzecznika ZUS w wyniku kontroli.
