Jakie są skutki niedoboru witaminy D?

Witamina D (ściśle jej wersja D3) jest konieczna do utrzymania właściwej gospodarki wapniowej. Zaliczana jest do witamin, jednak spełnia funkcję prohormonu – może przekształcić się na substancję aktywną hormonalnie. Jej niedobór dotyczy około 90% Polaków za sprawą szerokości geograficznej, w jakiej mieszkamy.

Kąt padania promieni słonecznych w okresie jesienno-zimowym jest zbyt mały, co uniemożliwia zmagazynowania witaminy D3 w tkankach. Jak możemy rozpoznać deficyt witaminy D w organizmie?

Przyczyny i objawy niedoboru witaminy D u dorosłych

Jeżeli jesienią i zimą wyraźnie odczuwamy zmęczenie, osłabienie, stany depresyjne to warto upewnić się, czy jesteśmy w grupie osób o niewystarczającym poziomie witaminy D i czy konieczna będzie suplementacja. Główną przyczyną niedoboru witaminy D jest oczywiście mała ekspozycja na światło słoneczne. Słońce jest najważniejszym źródłem witaminy D, a synteza skórna pod wpływem promieniowania UVB może pokryć nawet 90% zapotrzebowania na tę witaminę.

Szczególnie osoby zmagające się z chorobami przewodu pokarmowego (wątroby), mogą wyraźnie odczuć skutki niedoboru witaminy D, co wiąże się z zespołem złego wchłaniania. Dotyczy to przede wszystkim osób zmagających się z chorobą alkoholową. Również stosowanie niektórych leków np. przeciwpadaczkowych może być przyczyną niedoboru witaminy D.

Deficyt witaminy D wpływa negatywnie na pracę układu nerwowego, co obawia się trudnościami z koncentracją, problemami z zasypianiem, bólami głowy, osłabieniem organizmu, stanami depresyjnymi, a także może przypominać chorobę dwubiegunową. Przeważnie po uzupełnieniu odpowiedniej dawki witaminy D, objawy cofają się.

Jakie są konsekwencje niedoboru witaminy D u dorosłych?

Niedostateczny poziom witaminy D u dorosłych może przyczynić się do rozwoju krzywicy lub osteoporozy, prowadzącej do częstych złamań kości. Niedobór jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych, może natychmiast doprowadzić do wzrostu ciśnienia krwi, a także zmian w układzie sercowo-naczyniowym. Ponadto u osób dorosłych może pojawić się obniżenie siły mięśni, a nawet zanik mięśni. Długotrwały deficyt witaminy D skutkuje częstszym występowaniem niektórych nowotworów – raka piersi, prostaty, jelita grubego, trzustki, płuc. W licznych badaniach potwierdzono, że niedobór witaminy D przyspiesza wypadanie włosów, proces starzenia się skóry, a także sprzyja rozwojowi chorób autoimmunologicznych, jak reumatoidalne zapalenie stawów i stwardnienie rozsiane.

Objawy niedoboru witaminy D u niemowląt i dzieci

Najwcześniejszym objawem niedoboru witaminy D u niemowląt i dzieci jest krzywica. Na tę chorobę szczególnie narażone są niemowlęta karmione sztucznie, a ciężkie postacie krzywicy można zaobserwować między 3 miesiącem a 2 rokiem życia. Najwcześniejszym objawem krzywicy jest pocenie się potylicy, rozmiękczenie kości czaszki, zniekształcenie kręgosłupa i klatki piersiowej, tworzenie się zgrubień w miejscu połączeń żebrowych, a także zahamowanie wzrostu. Brak witaminy D3 powoduje zaburzenie wchłaniania wapnia z jelita i nadmierne wydzielanie fosforanów z moczem. Krzywica u niemowląt występuje stosunkowo rzadko, a najbardziej narażone są wcześniaki.

Czym groz niedobór witaminy D u dzieci?

Prawidłowy poziom witaminy D3 u dzieci jest niezbędny do prawidłowego rozwoju. Umożliwia wchłanianie się wapnia w jelitach, który odkładany jest w kościach, co zapobiega krzywicy. Niedobór witaminy D3 powoduje osłabienie kości oraz zwiększenie podatności na złamania. Deficyt witaminy D skutkuje także deformacjami szkieletu (szczególnie kończyn dolnych) przy próbach samodzielnego poruszania się. Podawanie tej witaminy zapewnia w przyszłości mocniejsze, mniej podatne na próchnicę zęby, a także uniknąć komplikacjom związanym z osteoporozą w wieku dorosłym.