Cukrzyca jest chorobą zaliczaną do schorzeń cywilizacyjnych – dotyczy zarówno dzieci, jak i osób dorosłych czy starszych. Wymaga ona specjalistycznego leczenia, gdyż jej powikłania bywają bardzo poważne i mogą zagrażać zdrowiu, a nawet życiu. Co ważne, pierwsze objawy cukrzycy bywają mało charakterystyczne, co w wielu przypadkach opóźnia postawienie diagnozy.
Z tekstu dowiesz się:
- czym jest cukrzyca,
- jakie są przyczyny cukrzycy,
- jakie są pierwsze objawy cukrzycy,
- jak i dlaczego trzeba ją leczyć.
Cukrzyca jest pierwszą chorobą niezakaźną, którą ONZ uznała za epidemię XXI wieku. Szacuje się, że w 2040 r. liczba chorych na całym świecie wyniesie 642 mln. W Polsce z cukrzycą boryka się ponad 3 mln osób, a około 1 mln nie jest świadomych swojej choroby. Co ważne, częstość występowania cukrzycy rośnie wraz z wiekiem – wśród osób powyżej 65. roku życia choruje na nią 25-30% populacji.
Cukrzyca – co to za choroba?
Cukrzyca jest chorobą, w której przebiegu u pacjenta diagnozuje się podwyższone stężenie glukozy we krwi. To efekt niedoboru insuliny lub oporności organizmu na jej działanie. Insulina to produkowany przez trzustkę hormon, który jest odpowiedzialny za metabolizm glukozy oraz normalizowanie jej stężenia we krwi.
Cukrzyca jest zazwyczaj wykrywana podczas rutynowych badań okresowych czy wstępnych, a także badań kierowców przy oznaczaniu poziomu glukozy we krwi żylnej pobranej na czczo, czyli co najmniej 8 godzin po ostatnim posiłku. Pomiar powinien się mieścić w przedziale 70–100 mg/dl. W przypadku podwyższonego wyniku pacjent jest kierowany na bardziej szczegółową diagnostykę, obejmującą m.in. wykonanie testu obciążenia glukozą.
Cukrzyca – przyczyny i rodzaje
Wyróżnia się dwa rodzaje cukrzycy, które są odmienne m.in. ze względu na przyczyny oraz wiek pacjentów:
- Cukrzyca typu I – jest chorobą o charakterze autoimmunologicznym, w której dochodzi do zniszczenia komórek produkujących insulinę. Może ona mieć podłoże genetyczne, częściej występuje u osób z innymi schorzeniami autoimmunologicznymi. Niektórzy badacze twierdzą, że pewne znaczenie w jej rozwoju mogą mieć zakażenia wirusowe. Cukrzyca typu I najczęściej jest wykrywana u dzieci oraz młodzieży.
- Cukrzyca typu II – jest schorzeniem metabolicznym, w którym trzustka co prawda produkuje insulinę, ale organizm staje się oporny na jej działanie. Do głównych przyczyn cukrzycy typu II również w pewnym stopniu zaliczają się czynniki genetyczne, ale także wiek, nieprawidłowa dieta, niedobór aktywności fizycznej czy otyłość. Częściej diagnozuje się ją u osób dorosłych oraz starszych.
Cukrzyca – objawy
Objawy cukrzycy typu I oraz II są bardzo podobne, tyle że w cukrzycy typu I występują nagle, szybko, bardzo gwałtownie. W cukrzycy typu II rozwijają się powoli i stopniowo, stąd trudno je rozpoznać.
Pierwsze objawy cukrzycy mogą więc obejmować:
- nadmierne pragnienie,
- częste oddawanie moczu,
- nagłe napady apetytu,
- ogólne osłabienie,
- nadmierną senność,
- trudności w gojeniu się ran,
- infekcje układu moczowo-płciowego.
Występowanie tego typu objawów, połączone z nieprawidłowymi wynikami rutynowego pomiaru stężenia glukozy we krwi, powinno skłonić do jak najszybszej wizyty u lekarza.
Oczywiście należy mieć świadomość, że niektóre objawy cukrzycy są mniej typowe. U pacjentów z cukrzycą typu I mogą występować np. zajady w kącikach ust. U pacjentów z cukrzycą typu II – różnego rodzaju problemy skórne, np. częste infekcje grzybicze.
Leczenie cukrzycy
Leczenie cukrzycy jest działaniem wielopłaszczyznowym. Obejmuje stosowanie:
- środków farmakologicznych – przede wszystkim syntetycznej insuliny, która reguluje poziom cukru we krwi, oraz leków przeciwcukrzycowych,
- odpowiedniej diety,
- aktywności fizycznej.
Szczególnie ważne jest prawidłowe żywienie, uwzględniające zapotrzebowanie kaloryczne, a także dostarczanie organizmowi wszystkich niezbędnych, witamin, mikroelementów i składników odżywczych.
Cukrzyca jest niestety obarczona sporym ryzykiem poważnych powikłań, m.in. sercowo-naczyniowych, ze strony narządu wzroku czy skóry, dlatego diabetycy muszą znajdować się pod stałą opieką lekarzy różnych specjalności.
Źródła:
https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/typ1/65948,cukrzyca-typu-1
https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/typ2/65891,cukrzyca-typu-2
http://www.postepybiochemii.pl/pdf/2_2011/191-199.pdf
https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2017/02/Geriatria-2016_2_07.pdf
