Choć większości osobom spadek kojarzy się głównie pozytywnie, niestety życie pisze różne scenariusze i zamiast korzyści majątkowych w postaci gotówki, mieszkania lub innych dóbr, można odziedziczyć długi. Prawo cywilne w takim przypadku jest bardzo precyzyjne, mianowicie w przypadku śmierci spadkodawcy, spadkobierca automatycznie dziedziczy cały spadek. Oczywiście istnieje procedura odrzucenia, która w dużym skrócie wymaga wizyty u notariusza. Co należy wiedzieć o odrzuceniu spadku? Ile czasu ma spadkobierca na podjęcie decyzji? Jakie dokumenty należy przygotować? Co zrobić w przypadku dziedziczenia długu przez osoby niepełnoletnie?
Odrzucenie spadku w praktyce
W pierwszej kolejności należy pamiętać, że tak zwane otwarcie spadku następuje w dniu śmierci spadkodawcy i jest to jedna z najważniejszych dat w całej procedurze odrzucenia niechcianego długu. Kolejną kwestią jest sposób dziedziczenia. W przypadku sporządzenia testamentu, prawa i obowiązki spoczywają na osobach ujętych w ostatniej woli. Zdecydowanie częstszym przypadkiem jest dziedziczenie ustawowe, regulowane przez prawo cywilne. W takiej sytuacji dzieci zmarłej osoby dziedziczą po równo cały spadek. Należy jednak pamiętać, że jeżeli potomstwo spadkodawcy odrzuci prawa i obowiązki wynikające z ustawowego dziedziczenia, wówczas spadek przechodzi dalej, czyli na ich dzieci, które również muszą odrzucić spadek. Cała procedura zakończy się w przypadku gdy niechcianego spadku nie będzie miał już kto odziedziczyć.
Najważniejsze terminy
Wspomniana wcześniej data śmierci spadkodawcy jest kluczowa, ponieważ otwiera spadek. Co jednak w przypadku rodziny, która nie utrzymuje kontaktu z konkretną osobą i nie została powiadomiona o śmierci? W takiej sytuacji okres 6 miesięcy, w trakcie których należy odrzucić dług biegnie od momentu, w którym spadkobierca dowiedział się o śmierci spadkodawcy lub uzyskał informację o odrzuceniu spadku przez innego członka rodziny. W praktyce oznacza, to, że okres 6 miesięcy biegnie indywidualnie dla każdego ze spadkobierców. Kolejną kwestią jest odrzucenie spadku przez małoletniego. Niejednokrotnie bywa tak, że długi dziedziczą osoby poniżej 18 roku życia. W takiej sytuacji wymagana jednak będzie zgoda sądu rodzinnego na odrzucenie spadku przez opiekuna ustawowego, w imieniu osoby niepełnoletniej.
Gdzie najszybciej odrzucić spadek?
Spadkobiercy mają dwie możliwości odrzucenia niechcianego spadku. Pierwszą z nich jest sąd. Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji istnieje duże ryzyko, że 6-miesięczny termin zostanie przekroczony i pojawią się niepotrzebne komplikacje oraz utrudnienia. Drugą, zdecydowanie szybszą możliwością jest wizyta u notariusza. W przypadku posiadania wszystkich dokumentów, formalności są załatwiane w ciągu jednej wizyty. Aby nie musieć czekać w kolejce, warto wcześniej umówić się na spotkanie. Oprócz danych osobowych, spadkobierca musi okazać również akt zgonu spadkodawcy. Przed zaplanowaną wizytą należy przygotować wszystkie niezbędne dokumenty, wówczas długość spotkania zostanie ograniczona do minimum.
Dodatkowe informacje
W przypadku gdy przyszły spadkobierca jest w posiadaniu informacji o długach przyszłego spadkodawcy, nie może za jego życia złożyć oświadczenia o odrzuceniu spadku. Prawo cywilne nie zezwala na złożenie stosownych pism przed śmiercią spadkodawcy. W przypadku gdy spadkodawca pomimo posiadania informacji o zgonie członka rodziny, który miał długi nie złoży stosownego oświadczenie, wówczas dziedziczy spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Artykuł powstał dzięki uprzejmości Kancelarii Adwokackiej Edyta Wojciechowska z Poznania.
